Ai học tiếng Hà Tĩnh nào???

by **hieumap** Thu Sep 25, 2008 1:20 am

Từ Vựng:

ô - tê - răng - rứa là sao?
Đây là những từ hay gặp nhất, có lẽ cũng phổ biến nhất trong những người không phải dân Nghệ.

Nào cùng bắt đầu nhé:

mô = đâu
tê = kia, ấy
răng = sao
rứa = thế, đấy

Ví dụ:
-Anh đi mô đó? = Anh đi đâu đấy? = Anh đi đâu thế?
-Ở đàng tê. = Ở đằng kia
-Rứa à? = Thế à?
-Răng lại rứa? = Sao lại thế?

mần, chi, cấy, đàng

mần = làm
chi = gì
đàng = đường, đằng
cấy = cái

-Anh đang mần chi rứa? = Anh đang làm gì đấy?
-"Đi một ngày đàng, học một sàng khôn"
-"Đứng bên ni đồng ngó bên tê đồng, mênh mông bát ngát
Đứng bên tê đồng ngó bên ni đồng cũng bát ngát mênh mông"
-Cấy chi rứa? = Cái gì thế?

nỏ, giừ, trốc, chưn
Theo một số "nhà nghiên cứu", tiếng Anh có xuất xứ từ tiếng Nghệ!? Bằng chứng là từ "nỏ" trong tiếng Nghệ được đổi thành "no" trong tiếng Anh!

nỏ = không
giừ = giờ
trốc = đầu (cũng có nơi phát âm trôốc)
chưn = chân

Ví dụ:
- Em có yêu anh không?
- Em nỏ mô. (em không yêu anh, thực ra là tình trong như đã...)

- Giừ em đang ở mô đó = Bây giờ em đang ở đâu vậy?
- Em đang ở nhà. Em bị đau chưn. = Em đang ở nhà. Em bị đau chân.
- Rứa ạ? Có can chi không? = Thế à? Có việc gì không?

- Trốc em bị răng rứa? = Đầu em sao thế?

Xưng hô trong tiếng Nghệ
Cố ông - Cố bà = Cụ ông - Cụ bà
Ông - Bà
Cha - Mệ = cha (bố, ba, thầy, tía) - mẹ (má, u)
o, ả, gấy, nhông
O là một từ rất hay gặp và nhiều người biết từ này rồi. Ả thì trong tiếng phổ thông hiểu theo nghĩa khác một chút.
o = cô
ả = chị
gấy = vợ
nhông = chồng
Nghe lạ tai quá phải không các bạn. Nhưng lại rất hay!
- "O du kích nhỏ giương cao súng
Thằng Mĩ lênh khênh bước cúi đầu"
"- Ả Hồng đi mô rứa? Lấy nhông chưa? Nghe nói ả Hạnh lấy nhông rồi (cũng: ruồi) đó.
- Có lẹ rứa. Ả cụng nghe nói."

du, con gấy
Trong tiếng Nghệ, rất nhiều từ bị biến âm so với tiếng phổ thông do đặc thù phát âm.
du = dâu
con gấy = con gái
bài luuyện

Code:: Đói lục phúng, túng mần càn. Giừ dân đang cơ cực Vưa thế vưa phu Đói tóp lộ khu Lầy chi mà gánh vác. Gấu cộ dệ nấu, nhôông xấu dệ sai (đố bà con “gấu cộ” là chi?) ~> gạo cũ đó Khải nhằm lộ ngá hấn rồi Hấn phun hết cho coi Bấy lâu vắng mặt đeo phiền Bây giừ kháp mặt như tiên kháp rồng. Đọi nác chè em múc ra Khăm tra vô nỏ bổ Khôông cho mần thầy thì khoóc Cho mần thầy thì đoọc nỏ ra Khôông có tru lấy bò mần nậy. Lả đỏ rưng còn bưng rơm đến Lạc đàng bắt đuôi chó, Lạc ngọ bắt đuôi tru. Làng ra răng xạ năng ra rứa

Code:: TIẾNG NHÀ CHOA Đi đàng học chuyện cấy chi mô. Cấy Ló ra rồi nác cạn khô. Vung hở nên mèo khêu trốc mắm. Đồng hoang để chuột khoét khu mồ. Lèm nhèm biu nặng mần như điếc. Trật khấc mệ làng mở mạnh hô. Đừng chộ họ ăn mà tắt mánh.

Code:: 1. rú : núi 2. nhởi : chơi 3. gáo : ca 4. triều : chiều 5. mạo : mũ 6. nỏ,hung : không 7. lặt : nhặt 8. tui : tao 9. quăng,xít : vứt,ném 10. trửa : giữa 11. lộ : lỗ 12. đàng : đường 13. cọng : cộng,cõng 14. giựt : giật 15. chủi : chổi 16. dơòng : giường 17. khun : khôn 18. ngài : người 19. nhứt : nhất 20. su : sâu 21. ngay : ngày 22. cựa : cửa 23. rọt : ruột